Z wielkim żalem pożegnaliśmy w dniu 10 marca 2012 r. na Cmentarzu Komunalnym w Rzeszowie zmarłego nagle prof. zw. dr. inż. dr. h.c. Kazimierza E. Oczosia, redaktora naczelnego miesięcznika „Mechanik”, wieloletniego rektora Politechniki Rzeszowskiej w latach 1972–81, 1983–87, 1993–96, założyciela i wieloletniego kierownika Katedry Technik Wytwarzania i Automatyzacji.
Profesor Kazimierz Emil Oczoś urodził się 8 grudnia 1931 r. w Rzeszowie. Studia wyższe w latach 1952–57 odbył na Wydziale Mechanicznym Politechniki Krakowskiej. Od 1 października 1957 r. rozpoczął pracę w Terenowym Studium Wieczorowym Wydziału Mechanicznego Politechniki Krakowskiej w Rzeszowie, gdzie w latach 1957–63 pracował kolejno jako asystent, starszy asystent i wykładowca. Po przekształceniu w 1963 r. Terenowego Studium w Wyższą Szkołę Inżynierską w Rzeszowie pozostał w niej jako nauczyciel akademicki. Na Wydziale Mechanicznym zorganizował Zespół Technologii Budowy Maszyn, którym kierował. W 1964 r. powołano Go na stanowisko starszego wykładowcy.
Stopień naukowy doktora nauk technicznych nadany uchwałą Rady Wydziału Ceramiki Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie uzyskał w 1969 r. 1 października 1970 r. został powołany na stano- wisko docenta etatowego. W 1973 r. został kierownikiem Zakładu Obróbki Skrawaniem i Obrabiarek w Instytucie Budowy Maszyn na Wydziale Mechanicznym, przekształconego w 1986 r. w Katedrę Obróbki Skrawaniem i Obrabiarek, a następnie w 1995 r. w Katedrę Technik Wytwarzania i Automatyzacji. W 1976 r. Rada Państwa nadała prof. K. Oczosiowi tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego nauk technicznych, a postanowieniem prezydenta Katedry Technik Wytwarzania i Automatyzacji. W 1976 r. Rada Państwa nadała prof. K. Oczosiowi tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego nauk technicznych, a postanowieniem prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 20 lipca 1990 r. otrzymał tytuł naukowy profesora zwyczajnego.
Dorobek naukowy prof. Oczosia stanowi łącznie blisko 500 publikacji, w większości indywidualnych. Znajduje się w nim m. in. 18 publikacji zagranicznych i 23 uzyskane patenty. Swoje zainteresowania naukowe profesor Oczoś skoncentrował w pierwszym okresie na problematyce obróbki tworzyw ceramicznych, kiedy to podjął ścisłą współpracę z krajowym przemysłem porcelany elektrotechnicznej. Następ- nie uwagę skupił na problematyce obróbki ściernej materiałów metalowych i niemetalowych. Ukoronowaniem działalności naukowej prof. Oczosia ukierunkowanej na kształtowanie tworzyw ceramicznych w stanie niewypalonym i wypalonym było latach 1995–2000 zainteresowania prof. Oczosia skupiły się zwłaszcza na problematyce dotyczącej szybkiego rozwoju wyrobu (Rapid Product Development) ze szczególnym uwzględnieniem szybkiego wykonywania modeli i prototypów (Rapid Prototyping) oraz szybkiego wykonywania oprzyrządowania (Rapid Tooling). Można Go więc uznać za prekursora popularyzacji istoty, znaczenia i preferowanych zakresów stosowania metod oraz procesów Rapid Prototyping (RP) i Rapid Tooling (RT) w Polsce. Podsumowaniem działalności naukowej prof. Oczosia w tym temacie jest książka pt. „Kształtowanie metali lekkich”, która zostanie wydana przez PWN w 2012 r. i będzie pierwszym w kraju ujęciem kompleksowej technologii wyrobów z określonej grupy materiałów.
Profesor Kazimierz Oczoś wypromował ponad 500 dyplomantów i 8 doktorów nauk technicznych. Opiniował blisko 70 rozpraw doktorskich i przeszło 40 rozpraw habilitacyjnych. Był recenzentem dorobku bardzo wielu kandydatów do tytułu profesorskiego niemal ze wszystkich ośrodków akademickich w Polsce oraz superrecenzentem wielu rozpraw habilitacyjnych.
W okresie pełnienia przez blisko 17 lat funkcji rektora Politechniki Rzeszowskiej, przyczynił się do wydatnego powiększenia bazy kadrowej i materialnej uczelni. Dzięki Jego inicjatywie Wyższa Szkoła Inżynierska została przekształcona w Poli- technikę Rzeszowską. W latach 70. powołał do życia pierwsze w Polsce wyższe studia o profilu lotniczym, przyczyniając się do powstania najpierw Oddziału Lotniczego, następnie Instytutu Lotnictwa i Ośrodka Szkolenia Personelu Lotniczego, w którym rozpoczęto kształcenie pilotów lotnictwa cywilnego.
Jednocześnie prof. Oczoś uczestniczył w działalności wielu instytucji centralnych związanych z nauką i szkolnictwem wyższym, w tym jako członek Zespołu Dydaktyczno-Naukowego „Techniki Wytwarzania” (1973–76), członek Rady Głównej Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki w II kadencji (1977–80), wiceprzewodniczący Komisji Warunków Zatrudnienia, Płac i Spraw Socjalnych, członek Zespołu Ekspertów do prac nad perspektywicznym modelem szkoły wyższej w Polsce (1979–80), wiceprzewodniczący Głównej Komisji ds. Specjalizacji Zawodowej (1980–82), członek Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego w II kadencji (1985–88), członek Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej – Sekcja Nauk Technicznych (1988–90), członek Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego w III kadencji (1988–90); przewodniczący Zespołu ds. Rozmieszczenia i Struktury Szkół Wyż- szych Komisji Rozwoju i Organizacji, członek Sekcji Technologii i Maszyn Technologicznych Zespołu Mechaniki i Budownictwa Komitetu Badań Naukowych (1991–93 i ponownie od 2000 roku).
Od 1971 r. prof. Oczoś uczestniczył w działalności organów Polskiej Akademii Nauk, w tym w pracach Sekcji Podstaw Technologii (wówczas Sekcji Technologii Maszyn) Komitetu Budowy Maszyn Polskiej Akademii Nauk (z wyboru od 1975 r.). Profesor Oczoś w trzech kolejnych kadencjach działalności Sekcji w latach 90. był jej wiceprzewodniczącym. Był również wybierany od 1990 r. do składu Komitetu Budowy Maszyn PAN. W 1994 r. został wybrany na członka zwyczajnego Akademii Inżynierskiej w Polsce (AIP), a w latach 1996–99 na członka jej Komitetu Wykonawczego, pełniącego funkcję Prezydium AIP, a w kadencji lat 1999–2002 sprawował z wyboru funkcję przewodniczącego Komitetu Budowy Maszyn PAN.
Profesor Kazimierz Oczoś był wybitnym działaczem SIMP. Do Stowarzyszenia wstąpił w 1958 r., pełniąc w nim m.in. funkcje przewodniczącego Oddziału SIMP w Rzeszowie (lata 1961–75) oraz wiceprzewodniczącego Zarządu Głównego (lata 1974–78) i przewodniczącego Zarządu Głównego (lata 1978–80). W 1980 r. nadano Mu godność Członka Honorowego SIMP.
1 stycznia 1991 r. prof. Oczoś został redaktorem naczelnym miesięcznika „Mechanik”, którą to funkcję pełnił do chwili śmierci. W latach 1992–93 był dyrektorem Oficyny Wydawniczej SIMP – SIMPRESS w Warszawie, wydającej dziesięć periodyków naukowo-technicznych z branży mechanicznej. Od 1993 r. prof. Oczoś podjął się wydawania kwartalnika PAN pt. „Postępy Technologii Maszyn i Urządzeń”, przejmując jednocześnie funkcję zastępcy redaktora na- czelnego, a następnie – od 2003 r. – redaktora na- czelnego. W 2000 r. czasopismo zmieniło nazwę na
„Advances in Manufacturing Science and Technology”. Profesor Kazimierz Oczoś został wyróżniony jedenastoma nagrodami I stopnia (corocznie w latach 1975–81, 1983, 1984, 1986, 1987) i dwiema na- grodami II stopnia (1969, 1973) Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego, Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki oraz Nauki i Szkolnictwa Wyższego za osiągnięcia w dziedzinie dydaktyczno-wychowawczej i organizacyjnej. W 1975 r. otrzymał Medal Komisji Edukacji Narodowej, a w 1988 r. Medal
„Zasłużonym dla Politechniki Rzeszowskiej”. Był wyróżniony odznaczeniami państwowymi: Srebrnym (1964) i Złotym Krzyżem Zasługi (1971), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1976), tytułem honorowym „Zasłużony Nauczyciel PRL” (1977), Orderem Sztandaru Pracy II klasy (1984) oraz Krzyżem Komandorskim Orderu Od- rodzenia Polski (2001). W 2002 r. – za całokształt działalności naukowo-dydaktycznej – Senat Poli- techniki Rzeszowskiej nadał prof. K. Oczosiowi tytuł doktora honoris causa Politechniki Rzeszowskiej.
Opracował: Dr hab. inż. Jan Burek, prof. PRz
źródło: Wiadomości SIMP Marzec – Kwiecień – Maj 2021