VII Dzień Mechanika

prof. Jerzy Doerffer (1918-2006)
Patron SIMP 2018 roku

W dniu 6 czerwca 2018 r. na terenie MTP w Poznaniu odbył się po raz siódmy DZIEŃ MECHANIKA. Obradom przewodniczył prezes SIMP kol. Piotr Janicki. Przedsięwzięcie to, cyklicznie organizowane przez Zarząd Główny SIMP dla uczczenia zebrania konstytucyjnego powołującego Stowarzyszenie (28 czerwca 1926 r.) odbyło się na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich.

            Tematem wiodącym tegorocznej edycji Dnia Mechanika była sytuacja przemysłu stoczniowego w Polsce, z uwagi na ustanowienie prof. dr inż. Jerzego Wojciecha Doerffera – nestora polskiego okrętownictwa – Patronem SIMP w 2018 r. Referat okolicznościowy o prof. Jerzym W. Doerfferze i prelekcję na temat sytuacji przemysłu stoczniowego w Polsce wygłosił prezes Towarzystwa Okrętowców Polskich KORAB kol. Jerzy Czuczman.

W drugiej części Dnia Mechanika miało miejsce wręczenie nagród i wyróżnień laureatom XI edycji konkursu na najlepsze osiągnięcie techniczne 2017 roku (załącznik nr 1 do ustaleń i decyzji ZG SIMP z 18 czerwca 2018 r.), która to edycja odbyła się pod honorowym patronatem Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii.

Dokonanie aktu wręczenia nagród i wyróżnień przez kol. Piotra Janickiego – prezesa SIMP i kol Jerzego Macka – wiceprzewodniczącego Komisji laureatom konkursu, zostało poprzedzone syntetyczną informacją kol. J. Macka o tegorocznej edycji konkursu urozmaiconą o anegdotyczne opowieści o znanych kompozytorach muzyki klasycznej, którzy równolegle z muzyką pasjonowali się naukami ścisłymi. Trudno oprzeć się pokusie i nie przytoczyć choćby jednej z nich odnoszącej się do Józefa Hofmanna – wybitnego polskiego pianisty, kompozytora i wynalazcy:

Już jako ośmiolatek dawał koncerty przed publicznością warszawską, jako dziesięciolatek przed publicznością wielu krajów europejskich, a rok później także amerykańską. W 1894 roku uzyskał I nagrodę na Konkursie imienia Antona Rubinsteina w Hamburgu. Przez wiele lat mieszkał w USA. Równolegle z muzyką pasjonował się przedmiotami ścisłymi: matematyką, fizyką, chemią. Wynalazczą inwencję Hofmanna niepodzielnie pobudzała muzyka. Opatentował ponad 70 wynalazków w dziedzinie motoryzacji oraz dotyczących fortepianu:

• wahadłowy ruch wskazówki metronomu nasunął mu pomysł skonstruowania mechanicznych wycieraczek samochodowych. Wynalazek zastosowano w zakładach Forda, gdzie zaczęła się jego masowa produkcja,
• wprowadził do użytku prototyp nawigacji GPS,
• w samochodach i samolotach jeszcze w latach czterdziestych były powszechnie stosowane pneumatyczne amortyzatory konstrukcji Hofmanna,
• zaprojektował do samochodów resory znakomicie podnoszące komfort jazdy oraz zderzaki sprężynowe,
• wymyślił i opatentował spiralną grzałkę do gotowania wody, zegar elektryczny, piec na ropę naftową, a nawet łódkę motorową,
• zainspirowany kształtem nut i klucza wiolinowego wymyślił i opatentował spinacz biurowy!
• zaprojektował urządzenie służące do pomiaru siły nacisku palców pianisty,
• pianiści zawdzięczają mu także regulowaną wysokość taboretu, którą można dopasować do wzrostu wykonawcy (taboret obrotowy),
• nadal przez firmę Steinway wykorzystywany jest patent polepszający pracę fortepianowych klawiszy, dzięki któremu poruszają się z dużo mniejszymi oporami, co przekłada się na jakość gry,
• udoskonalił system zapisu gry pianisty na taśmach perforowanych, które następnie miały sterować pianolami. Jego mechanizm potrafił rejestrować i odtwarzać naprawdę subtelne różnice w sile, którą wykonawca wkładał w uderzanie klawiszy,
• był pierwszym pianistą, który utrwalał swoją grę. Po raz pierwszy występ artysty zapisał zaprzyjaźniony z nim Thomas Edison na wynalezionym przez siebie fonografie. Gra Józefa Hofmanna została uwieczniona na walcach i były to pierwsze nagrania muzyczne.

Główna Komisja Konkursowa rozpatrzyła dwanaście prac zgłoszonych przez Oddziały SIMP i jednostki naukowo-badawcze, przyznając w poszczególnych kategoriach I, II i III miejsca oraz wyróżnienia. W tegorocznej edycji konkursu, Komisja nie przyznała I miejsca w kategorii R: osiągnięcia wdrożone w rolnictwie, gospodarce żywnościowej i ochronie środowiska. Statuetki i dyplomy za pierwsze miejsca w pozostałych kategoriach otrzymali:

w kategorii:  prace naukowo-badawcze

Katedra Inżynierii Maszyn Roboczych i Pojazdów Przemysłowych Wydziału Mechanicznego Politechniki Wrocławskiej, za osiągnięcie pn. „Nowej generacji elektryczny pojazd o adaptacyjnych właściwościach eksploatacyjnych jako platforma bazowa dla uniwersalnych aplikacji”. Autorzy: prof. zw. dr hab. inż. Piotr Dudziński, mgr inż. Gustaw Sierzputowski i mgr inż. Adam Konieczny.

w kategorii: prace wdrożone w przemyśle

Firma REMA S.A. w Reszlu, za osiągnięcie pn. „Pilarka tarczowa poprzeczno-wzdłużna sterowana numerycznie typ REMA Fx550”. Autorzy: tech. Leszek Dudek, tech. Jacek Kaźmierczak, inż. Przemysław Dudek, inż. Arkadiusz Szachniewicz i tech. Zbigniew Lipka-Chudzik.

W dalszej części spotkania ww. laureaci konkursu w formie multimedialnej zaprezentowali oferty swoich firm i ich osiągnięcia.